مقالات

تند و چکیده نویسی در خبر

 ۱۳۹۷/۰۳/۱۲
تند نویسی، خلاصه و چکیده نویسی
 
برای خط فارسی یک شیوه استاندارد و یکسان تند نویسی وجود ندارد،اما خبرنگاران ورزیده و با سابقه روش هایی را ابداع می کنند تا بتوانند این مشکل را حل کنند. برخی از خبرنگاران معتقدند که هیچ کس نمی تواند همزمان با گفتار مخاطب همه آنچه را که می گوید بنویسد،پس به خلاصه نویسی دست می زنند،در حالی که می دانیم خلاصه نویسی از تندنویسی جداست. عده ای این کار را تجربه کرده و به تدریج به توانایی نسبی در این زمینه دست یافته اند.
 
الف) تند نویسی
برای تند نویسی با خط فارسی توصیه هایی داریم که از تجربه خبرنگاران ایرانی به دست آمده است:
استفاده از شیوه های مخفف سازی: واژه ها یا اصلاحاتی که می توان به صورت مخفف نوشت ، به سه دسته تقسیم می شوند:
_ مخفف برای اصطلاحات عمومی مثل جمهوری اسلامی ایران که فرضا می توان نوشت:’ج م‘ ، ’جم‘ یا …
_ مخفف برای اصطلاحاتی که مرتبط با حوزه خبری شماست. مثل موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران یا سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران که می توان مثلا با حرف M  یاT  آن  را نوشت.
_ مخفف برای اسامی عناوین و واژه هایی که در مصاحبه ای خاص به دلیل محتوای مصاحبه تکرار شده و حالت محوری دارد.
 
ب) خلاصه و چکیده نویسی
در این روش جمله های مهم که جنبه چکیده دارند،یادداشت می شوند و از یادداشت برداری حرف های حاشیه ای، جمله پردازی ها و توضیحات زاید خودداری می شود. این چکیده ممکن است یا از سوی مصاحبه شونده بیان شود و یا مصاحبه کننده شخصا جمله های مصاحبه شونده را در چند سطر خلاصه کند. این کار نیز نیازمند تبحر بسیار زیاد است. البته هر قدر تسلط مصاحبه کننده بر موضوع بیشتر باشد، در این کار موفق تر خواهد بود، ضمن آن که  مصاحبه کننده باید از حداکثر توان حافظه خود استفاده کند.
 
به مصاحبه کنندگان تازه کار توصیه می شود تا قبل از آن که ورزیده شوند و بویژه در تدوین مصاحبه های مفصل و طولانی، از شیوه هرم وارونه برای تدوین مصاحبه ها استفاده کنند. در زیر روش کار را می خوانید:
 
۱_ کمبودهای دست نویس خود را که به سرعت و پس از مصاحبه با کمک حافظه پر کرده اید، مطالعه کرده و از مطالبی که دارای ارزش خبری است،فیش برداری کنید.
۲ _ برای هر فیش یک جمله کوتاه کلیدی بگذارید.
۳_ برای فیش ها  شماره ردیف بگذارید.
۴_ فیش هایی که دارای جمله کوتاه کلیدی مشابه است،کنار هم قرار داده و در چند دسته مجزا بگذارید.
۵ _ با استفاده از جملات کلیدی و رابطه آنها با ارزش خبر, بر روی یک برگ کاغذ و براساس مقررات مربوط به سبک هرم وارونه، شماره فیش هایی را که تقدم دارند به ترتیب و تا انتها یادداشت کنید. در واقع این شماره ها چارچوب هرم وارونه شما را ترسیم خواهد کرد.
۶ _ متن مصاحبه را به کمک فیش ها و براساس ردیفی که تعیین کرده اید بنویسید. بدیهی است که در سبک تاریخی، نیازی به فیش برداری و اجرای مراحل بالا نیست.
برای نظر دادن ابتدا باید به سیستم وارد شوید. برای ورود به سیستم روی کلید زیر کلیک کنید.